Περι Ανακύκλωσης

Αναφέρθηκα σε προηγούμενο άρθρο μου στο τουριστικό προϊόν της Σκιάθου ως το κύριο προϊόν του νησιού. Εδώ θα προσπαθήσω να σκιαγραφήσω τα δομικά προβλήματα και ανοιχτά θέματα, ενός τεράστιου κεφαλαίου, αυτού της ανακύκλωσης.

Προ ημερών, ένας φίλος που φιλοξενούσαμε, με ενημέρωσε ότι η εκτεταμένη ανακύκλωση στην Χάλκη, έχει εκτοξεύσει τον τουρισμό στο νησί! Μόνο και μόνο η αναφορά στα νησιά Αστυπάλαια και Χάλκη ως «πράσινα», έχει πολλαπλασιάσει τις τουριστικές κρατήσεις.

Βέβαια, είναι άλλα τα τουριστικά μεγέθη των δύο προαναφερθέντων νησιών, και δεν μπορούν να συγκριθούν με αυτά της Σκιάθου. Παρόλα αυτά, βλέποντας τον τρόπο, το βαθμό, και εντέλει το τέλμα στο οποίο έχει περιπέσει η ανακύκλωση στην Σκιάθο, είναι εμφανές ότι και σε αυτό το πεδίο η δημοτική αρχή είναι αδιάφορη, «αναιμική», και εντέλει ανίκανη να επιτελέσει μία από τις βασικότερες αποστολές του πρώτου βαθμού τοπικής αυτοδιοίκησης, αυτό της βέλτιστης διαχείρισης των απορριμμάτων.

Οι κάδοι ανακύκλωσης υπάρχουν σε κάποια σημεία, αλλά όχι σε όλα. Είναι αδύνατον να καταλάβει κάποιος με ποιο τρόπο έχει γίνει η επιλογή των μεγεθών: Μπροστά σε ξενοδοχεία υπάρχουν τα μικρά μεγέθη, μπροστά σε κατοικίες τα μεγάλα! Δεν υπάρχει κάδος ανακύκλωσης για χαρτί, το πιο συχνά και εύκολο να διαχωριστεί υλικό με αποτέλεσμα να βλέπουμε τους κάδους του πλαστικού γεμάτους με χαρτιά. Είναι αυτή συνειδητή επιλογή, ή απλώς αδιαφορία;

Στον επίσημο ιστότοπο του Δήμου Σκιάθου, δεν υπάρχει η παραμικρή πληροφορία για την ανακύκλωση. Άνθρωποι από προηγμένες κοινωνίες (άρα υψηλού εισοδήματος), επιλέγουν σήμερα τις διακοπές τους βασιζόμενοι σε μία σειρά από περιβαλλοντικά κριτήρια, έχοντας σε πολύ υψηλή προτεραιότητα την ανακύκλωση. Μόνο και μόνο η προσθήκη λέξεων-κλειδιών όπως «πράσινο», «αειφόρος ανάπτυξη», «ανακύκλωση σε ποσοστό ΧΧ%», τα γνωστά σήματα της ανακύκλωσης, η αναφορά σε προγράμματα απόσυρσης, διαχείρισης και διαλογής μπαταριών, οικιακών συσκευών, ηλεκτρονικών, κτλ., επιφέρει σημαντικότατα ανταποδοτικά οφέλη στην τοπική κοινωνία. Περιττό βέβαια να αναφερθεί, ότι όλα τα παραπάνω αφήνουν πραγματικό και μετρήσιμο αποτύπωμα στο τοπικό οικοσύστημα, στα υπόγεια ύδατα, στην επιβάρυνση ρύπων, και εντέλει στην υγεία των κατοίκων και επισκεπτών.

Το βήμα προς το μέλλον ως προς την ανακύκλωση περνάει μέσα από την περιγραφή, καταγραφή και στοχοθεσία διακριτών και απόλυτα μετρήσιμων δεικτών αποδοτικότητας (KPI, Key Performance Indicators) τους οποίους θέτει η ίδια η δημοτική αρχή στην αρχή κάθε έτους, και δημοσιοποιεί λεπτομερή στοιχεία για την επίτευξη τους στο τέλος της χρονιάς. Όταν δε οι στόχοι επιτευχθούν, η έκθεση αυτών δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του δήμου ώστε να προσελκύσει το ενδιαφέρον των τουριστών που αναφέρθηκαν προηγουμένως.

Σήμερα, η κατάσταση είναι πολύ κάτω του ιδεατού: Ακούω έντονες φωνές που λένε ότι η ανακύκλωση δεν υλοποιείται τελικά. Βλέπω κάδους γεμάτους που σημαίνει ότι δεν υπάρχει κανενός είδους πρόβλεψη και επίβλεψη του όγκου των απορριμμάτων για συγκεκριμένες οδικές αρτηρίες και ώρες.

Όλα αυτά βέβαια, δεν μπορούν να γίνουν ερήμην της τοπικής κοινωνίας, η οποία χρειάζεται ενημέρωση, παρότρυνση, και εντέλει ανταμοιβή ώστε να συμμετέχει σε ένα τέτοιο πρόγραμμα. Ημερίδες, εκδηλώσεις (ειδικά σε σχολεία), συγκεκριμένες δράσεις (π.χ., η βράβευση επιχειρήσεων που πετυχαίνουν τους στόχους ανακύκλωσης, και η ανάρτηση του βραβείου στην είσοδο της επιχείρησης), μπορεί πράγματι να κάνει την Σκιάθο ένα πρότυπο «πράσινο» νησί.

Εντέλει, τα τέλη που πληρώνουμε για την αποκομιδή των σκουπιδιών είναι ανταποδοτικά. Ποια είναι η ανταπόδοση αυτή; Πως τεκμαίρεται;

Και μία ανοιχτή πραγματική ερώτηση προς κάθε αρμόδιο: Έχουμε στο σπίτι εδώ και αρκετά χρόνια δύο τηλεοράσεις παλιάς τεχνολογίας («μπαούλα»), τις οποίες θέλουμε να πετάξουμε. Ποιος είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος; Απλώς τις πετάμε στα σκουπίδια;