Πρώτες σκέψεις για το αποτέλεσμα των εκλογών στην Σκιάθο

 Δημοσιεύτηκε στο skiathoslife, την 13η Οκτωβρίου 2023 (link, εδώ).

Αναντίρρητο γεγονός είναι ότι habemus papam!. Η κάθοδος τριών συνδυασμών, με έναν εξ αυτών να είναι στενά κομματικός (ΚΚΕ), σε συνδυασμό με το ελάχιστο ποσοστό εκλογής στο 43%, απέκλειαν ουσιαστικά τον δεύτερο γύρο αφού θα έπρεπε ο συνδυασμός του ΚΚΕ να πάρει περισσότερο από 14%.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι η σε προηγούμενες εκλογές κατακερματισμένη αντιπολίτευση, αυτήν τη φορά επέλεξε την κάθοδο με ένα μόνο συνδυασμό. Έτσι είδαμε τον απερχόμενο Δήμαρχο και τον συνδυασμό του από τη μία μεριά, και απέναντι του, όλους τους προηγούμενους Δήμαρχους, μαζί με μεγάλο μέρος των δημοτικών συμβούλων τους. Αυτό δημιούργησε ένα χαρακτήρα δημοψηφίσματος αφού ο ψηφοφόρος έπρεπε να αποφασίσει αν είναι «με μας, ή με τους άλλους» όπως παραστατικά το περιέγραφαν οι δύο πλευρές.

Εφόσον λοιπόν ο νικητής εκ του αποτελέσματος διεξήγαγε έναν επιτυχημένο προεκλογικό αγώνα, ας ασχοληθούμε με την πλευρά των ηττημένων. Όπως αναφέρθηκε, επρόκειτο για έναν συνασπισμό υποψηφίων, μάλλον ετερόκλητων και με διαφορετικές αφετηρίες και πολιτικές απόψεις. Και αυτό γενικά αν δεν περάσει μέσα από το πρόταγμα του επικεφαλής και την δημιουργία ενός «μετώπου», συνήθως καταλήγει σε προβληματικές καταστάσεις (π.χ., ας θυμηθούμε την συμπόρευση του Αντώναρου με τον ΣΥΡΙΖΑ). Θα αναφέρω εδώ επακριβώς ένα σχόλιο που έλαβα σε ηλεκτρονικό μήνυμα «Άμα ήτανε καλοί οι προηγούμενοι, θα είχαμε βγάλει αυτούς, δεν θα ψηφίζαμε το Θοδωρή στις προηγούμενες εκλογές». Νομίζω ότι αυτό το μήνυμα συμπυκνώνει σε μεγάλο βαθμό την στάση των ψηφοφόρων.

Ένα ξεχωριστό και τεράστιο κατά τη γνώμη μου θέμα και ζήτημα, είναι η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης (ΜΚΔ). Παρακολούθησα τον αγώνα σε αυτό το πλέον «σε κάθε τηλέφωνο» μέσο, και πρέπει να παρατηρήσω ότι ενώ δεν παράγει εύκολα «κέρδη» για κάποιο υποψήφιο, πολύ πιο εύκολα παράγει «απώλειες» με την κακή ή υπέρμετρη χρήση του. Ο σχολιασμός σε κάθε ανάρτηση, με τον ίδιο ξύλινο, εμπρηστικό και διχαστικό λόγο, και από ένα ή δύο συγκεκριμένα πρόσωπα, επιφέρει αυτό που ονομάζεται αποστασιοποίηση, και αποτυπώνεται ήδη σε διάφορες ακαδημαϊκές και δημοσιογραφικές μελέτες ανά τον κόσμο. Συμπεριληπτικά, υπάρχει ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης, που μόλις ακούσει/δει φασαρία και έντονο λόγο, σταματάει να συμμετέχει, αλλά και να ακούει ή να ενδιαφέρεται. Αυτή η σιωπηρή πλειοψηφία κέρδισε τις εκλογές απέναντι στη φωνασκούσα και αλαλάζουσα μειοψηφία, όπως συνέβη και με την αναντιστοιχία της ζωντανής και επίμονης διαδικτυακής παρουσίας συγκεκριμένων λογαριασμών προσκείμενων στον ΣΥΡΙΖΑ και των πρόσφατων εκλογικών αποτελεσμάτων. Εδώ πρέπει να προστεθεί και η πρόσφατη εμπλοκή με τα ΜΚΔ κάποιων όψιμων θεατών μέχρι πρότινος, οι οποίοι προφανώς αδυνατούν να κατανοήσουν πως λειτουργεί το μέσο και την καθολική απήχηση του. Με λόγο ελλειπτικό και αντίστοιχο του «καφενείου», επιφέρουν μη εύκολα μετρήσιμες απώλειες ή αποστασιοποιήσεις.

Τέλος, μεγάλο θέμα υπήρξε η περίφημη ανανέωση, η «απόσυρση» των παλαιών στελεχών, και η ανάδειξη νέων. Γενικά, οι οριζόντιοι αφορισμοί, αν και εύκολοι, αδυνατούν να συλλάβουν την πολυπλοκότητα της πραγματικότητας και τις επιμέρους παραμέτρους. Είναι προφανές ότι παλαιά στελέχη με πείρα και άποψη, είναι παραπάνω από απαραίτητα και χρήσιμα, τόσο στην συμπολίτευση, όσο και στην αντιπολίτευση. Χωρίς αυτούς, χάνεται αυτό που ονομάζεται στην βιβλιογραφία «θεσμική μνήμη» (institutional memory), το οποίο αποτελεί πολύτιμο εργαλείο για την συνέχεια του κράτους και των θεσμών. Χωρίς αυτό το εφόδιο, θα έπρεπε κάθε φορά μετά τις εκλογές, να ανακαλύπτουμε τα πάντα από την αρχή, με ότι αυτό συνεπάγεται. Ταυτόχρονα βέβαια, το «νέο αίμα» και η ορμή των πρωτοεκλεγόμενων δίνει πνοή στη δημοκρατία και διατηρεί την επαφή με τις νεότερες γενιές. Παρόλα αυτά όμως, υπάρχουν περιπτώσεις υποψηφίων που θα έπρεπε από καιρό να μην έχουν συμπεριληφθεί στα ψηφοδέλτια. Εύκολα αποτυπώνονται οι ψήφοι υπέρ ενός υποψήφιου, αλλά δύσκολα ανιχνεύονται οι ψήφοι που χάθηκαν λόγω του διχαστικού λόγου του υποψηφίου, αλλά και των «έργων» του επί σειρά ετών. Βέβαια, ένας προσεκτικός παρατηρητής, μπορεί εύκολα να διακρίνει περιπτώσεις όπου υποψήφιοι με υψηλή σταυροδοσία είναι μονίμως στην πλευρά των ηττημένων, ακριβώς λόγω των παραπάνω χαρακτηριστικών.

Επίσης, στην προηγούμενη τετραετία, ήταν προφανές ότι στην αντιπολίτευση ήταν ελάχιστοι αυτοί που θα λέγαμε «τραβούσαν κουπί». Κατέθεταν δηλαδή εμπεριστατωμένες προτάσεις, έκαναν θεσμική και δομική αντιπολίτευση, και ενίοτε δημοσίευαν άρθρα στηλιτεύοντας τις πράξεις και παραλείψεις της Δημοτικής αρχής. Οι υπόλοιποι, παρόλο που πολλοί από αυτούς ήταν νέοι και στα καθήκοντα, αλλά και στην ηλικία, είτε έλαμψαν δια της απουσίας τους, είτε αναλώθηκαν σε σκιαμαχίες στα ΜΚΔ. Κατά πολλούς, η απερχόμενη Δημοτική αρχή κέρδισε και για αυτόν το λόγο. Εν κατακλείδι, η ανανέωση και το «φρέσκο» αίμα είναι αναγκαία συνθήκη, αλλά όχι ικανή.

Όσο για την πλειοψηφία, έχουμε καιρό να ασχοληθούμε, αφού δούμε τα πρώτα δείγματα γραφής τους.

Γιώργος Βιολέττας