Το είπε η τηλεόραση (Και ακόμη καλύτερα, το είπε ο Λαζόπουλος)

Προσπάθησα πάρα πολύ να βρω το περίφημο πείραμα ή κάτι τέτοιο αντίστοιχο το οποίο περιέγραψε την Τρίτη 7-06-2011 ο Λάκης Λαζόπουλος στην εκπομπή του, του οποίου χονδρικά είχε ως εξής:

«…Έγινε ένα πείραμα σε τρία διαφορετικά μέρη του κόσμου στην Αυστραλία, στην Αγγλία και κάπου αλλού. Έβαλαν νεαρά και ενήλικα ποντίκια σε έναν λαβύρινθο με νερό και αυτά έπρεπε να πλοηγηθούν στην έξοδο η οποία ήταν φωτισμένη. Τα νεαρά ποντίκια στην Αυστραλία έκαναν μία ώρα να βρουν την έξοδο, στην Αγγλία μισή ώρα και στην Τρίτη τοποθεσία ακόμη λιγότερο...» ( Η περιγραφή είναι από μνήμης, αλλά το νόημα παραμένει αναλλοίωτο).

Είναι προφανές ότι η περιγραφή πάσχει. Ποια ποντίκια συμμετείχαν στα τρία πειράματα: Ίδια ή διαφορετικά; Αν ήταν ίδια, τι σημασία έχει αν το πείραμα έγινε σε διαφορετικά μέρη του πλανήτη; Αν ήταν διαφορετικά ποντίκια, τι σημασία έχει και πάλι σε ποιο μέρος έγιναν; Τα ποντίκια της Αυστραλίας είναι πιο χαζά από αυτά της Αγγλίας;

Ο κ. Λαζόπουλος ήθελε να μας πει ότι πρέπει να εμπιστευόμαστε τους νέους γιατί αυτοί ξέρουν καλύτερα κτλ, και ότι αυτοί είναι η μόνη ελπίδα εξόδου από την κρίση.

Έψαξα πάρα πολύ στο http://scholar.google.gr να βρω σχετικά επιστημονικά άρθρα, αν και η βιολογία, ψυχολογία κτλ δεν είναι ο επιστημονικός μου τομέας. Αλλά σκέφτηκα ότι μία επιστημονική εργασία τέτοιου αντικειμένου μπορώ να την διαβάσω και να καταλάβω τα όποια συμπεράσματα της.

Ο κ. Λαζόπουλος μάλλον αναφερόταν στον υδάτινο λαβύρινθο του Morris (Morris’ water maze, 1981) και μία σειρά από επιστημονικές δημοσιεύσεις του οι οποίες έχουν αν κάνουν με μία λεκάνη γεμάτη με νερό, στην οποία ποντίκια κολυμπούν για να βρουν μία έξοδο συνήθως κρυμμένη κάτω από την επιφάνεια του νερού. Για περισσότερες λεπτομέρειες, βλέπε στην Wikipedia εδώ ή την αρχική εργασία εδώ, η οποία αναφέρεται στον υδάτινο αυτό λαβύρινθο και σε ποντίκια (χωρίς διαχωρισμό ηλικίας) που κολυμπώντας μαθαίνουν πιο γρήγορα πώς να βγουν έξω από αυτόν.

Πιο κοντά στα λεγόμενα του κ. Λαζόπουλου είναι αυτή η εργασία, η οποία όμως απέχει πάρα πολύ από τα λεγόμενα του. Στην εισαγωγή της διαβάζω ότι η ομάδα των ποντικών περιείχε νεαρά και ενήλικα ποντίκια, και γίνονται διάφοροι έλεγχοι και πειράματα με φάρμακα για να δουν σε ποια ομάδα τα φάρμακα ενεργούν περισσότερο. Δηλαδή καθαρά επιστημονικό πείραμα, μακριά από λαϊκισμούς και γενικεύσεις.

Στην εργασία που ονομάζεται Effects of environmental enrichment on old mice, που βρήκα στο

 http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/dev.420150104/abstract και το οποίο έχει 38 αναφορές, κάτι που σημαίνει ότι 38 άλλοι επιστήμονες το θεώρησαν αξιομνημόνευτο και το συμπεριέλαβαν στην δική τους εργασία, αναφέρει επί λέξει τα εξής:

«The mammalian brain appears to remain responsive to environmental enrichment well into advanced age»,

 το οποίο σημαίνει στα ελληνικά:

«Ο εγκέφαλος των θηλαστικών φαίνεται να παραμένει καλά ενεργός σε αλλαγές του περιβάλλοντος ακόμη και σε προχωρημένη ηλικία».

Αυτό και μόνο έρχεται σε αντίθεση με τα λεγόμενα του κ. Λαζόπουλου. Ακόμη και αν κάπου το διάβασε, κάποιος επιστήμονας του το είπε, αυτό που είπε δεν είναι η μόνη τρανταχτή επιστημονική διατύπωση. Ίσως να ήταν απλώς ένα πείραμα, όχι όμως μία καθολική αποδοχή όπως τόσο ατράνταχτα μας παρουσίασε.

Υπάρχει λοιπόν και η άποψη που υποστηρίζει τα ακριβώς αντίθετα από αυτό που με τόση ευκολία μας σερβίρισε σαν επιστημονικό θέσφατο και ατράνταχτο επιχείρημα.

Και βέβαια να πω ακόμη, ότι άλλα τα μάτια του λαγού, άλλα της κουκουβάγιας. Δεν μπορεί να εξισώνονται έτσι απλοϊκά οι δυνατότητες του τελειότερου εγκεφάλου μέχρι σήμερα στον πλανήτη, με τις δυνατότητες και ιδιότητες του εγκεφάλου του τρωκτικού. Δεν χρειάζεται να είσαι βιολόγος για να το σκεφτείς αυτό. Αρκεί να είσαι άνθρωπος.

Συνοψίζοντας:

Αγαπητέ κ. Λαζόπουλε:

Το να χρησιμοποιείς επιστημονικοφανή επιχειρήματα για να στηρίξεις με το ζόρι αφηρημένες έννοιες του στυλ «Οι νέοι είναι καλοί», «οι μεγάλοι είναι κακοί» και άλλα τέτοια που χτυπούν στο θυμικό των ανθρώπων, είναι λάθος.

Δεν υπάρχουν κακές και καλές ομάδες ανθρώπων. Δεν είναι κακοί οι Αθηναίοι, οι Έλληνες, οι κάτοχοι πράσινου αυτοκίνητου. Κακοί είμαστε εσύ και εγώ, καλός είναι ο Μήτσος, ο εθελοντής μάγειρας στα συσσίτια απόρων.

Μέσω της μεγάλης δύναμης που σου δίνει η τηλεόραση, γαλουχείς συνειδήσεις. Και χαϊδεύοντας τα αφτιά συγκεκριμένου κοινού μπορεί να σου φέρνει θεαματικότητα και προβολή, αλλά σου μεταθέτει και την ευθύνη. Μπορούν οι ώμοι σου να την αντέξουν;

Ο άγνωστος τηλεθεατής

ΓΒ

Υ.Γ. Φυσικά και θα ήθελα να ακούσω την άποψη των ειδικών στον τομέα με μεγάλο ενδιαφέρον…